A R C H I E F

Artikel 1532 van 2902

Groot vintage winkelblik Aap, Noot, Mies

Artikelnummer: 953

Groot vintage winkelblik Aap, Noot, Mies. 

Een erg mooie grote hoge ronde blikken trommel met afbeeldingen van het bekende leesplankje van Hoogeveen, oftewel het Aap, Noot, Mies leesplankje. Uitgevoerd met los oversluitdeksel.

Het blik verkeert in een nette vintage staat met enkele sporen van gebruik.

Het leesplankje van Hoogeveen, met de woorden aap, noot, mies enzovoorts, is een houten plankje van Nederlandse origine met daarop afbeeldingen en daaronder de bijbehorende woorden. Het is in Nederland het bekendste voorbeeld van een leesplankje.

  • Hoogte: 37 cm. 
  • Diameter: 30,2 cm. 

Leesplankje 
Een leesplankje is een hulpmiddel bij het leren lezen. Het bestaat uit een plankje met een of meer richels waarop de letters van het woord dat boven de richel is afgebeeld gelegd kunnen worden. Het sluit aan bij de omstreeks 1800 geïntroduceerde 'klankmethode' waarbij kinderen de letters van een woord na elkaar uitspreken zoals ze moeten klinken, dus aa-p, nn-oo-t, mm-ie-ss, en zo het woord leren lezen. Het leesplankje helpt daarbij, doordat de leerling de letters legt en zo het woord ziet ontstaan. De klankmethode betekende een grote vooruitgang ten opzichte van de tot dan gebruikte 'spelmethode', waarbij de leerling een woord spelt door de letters op te lezen zoals ze heten, dus aa-pee voor aap, en-oo-tee voor noot en em-ie-es voor mies. Een leesplankje wordt zo ontworpen dat de woorden op het plankje de belangrijkste letters en klanken bevatten.

Het door Ligthart en Jetses 'verbeterde' leesplankje 
De eerste versie van het leesplankje werd bedacht in 1897 door de hoofdonderwijzer M.B. Hoogeveen uit Stiens (1863-1941). De plankjes en bijbehorende leesboekjes werden uitgegeven nadat Hoogeveen in 1894 schoolhoofd was geworden in Deventer, door de boekhandel en uitgeverij Brinkgreve aldaar. Het uitgangspunt van het leesplankje van Hoogeveen was dat scholieren leerden woorden te ontleden in klanken, maar ook leerden dat door het samenvoegen van klanken woorden konden worden gemaakt. Het ontwerp was naar Duits voorbeeld en bestond in de eerste versie uit twee rijen met in totaal 15 'normaalwoorden': woorden waarin de klinkers en medeklinkers hun ongewijzigde klank hebben: raam, roos, neef, fik, gat, wiel, deur, zes, juk, schop, voet, bok, bijl, ei, ui. Onder meer omdat de klanken uu en eu ontbraken, was er al snel behoefte aan een opvolger.

Een jaar later kwam de tweede versie uit. Deze bevatte 16 woorden: raam, roos, neef, fik, gat, wiel, zes, juk, schop, voet, neus, muur, bijl, hok, duif, ei. Van deze versie werden ongeveer 3000 plankjes gemaakt, maar de verkoop stokte en een paar jaar later kocht de uitgeverij J.B. Wolters de rechten en verzocht aan Jan Ligthart en Rieks Scheepstra een nieuwe serie leesboekjes te schrijven met een nieuw leesplankje. Ligthart bedacht de geschiedenis en Scheepstra schreef de boekjes. Boekjes en plankje werden toen door Cornelis Jetses voorzien van nieuwe afbeeldingen: aap, noot, mies, wim, zus, jet, teun, vuur, gijs, lam, kees, bok, weide, does, hok, duif, schapen.

© 2015 - 2024 KENKO | RETRO & DESIGN - 2nd hand collectibles - Webshop voor Retro-Vintage woonaccessoires | sitemap | rss | webwinkel beginnen - powered by Mijnwebwinkel